KOMUNIKAT DLA MEDIÓW
W dniu 8 września 2014 r. rozpocznie się kolejny etap prac ekshumacyjnych na terenie Aresztu Śledczego w Białymstoku. Prace odbywają się w ramach śledztwa dotyczącego zbrodni popełnionych przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego w latach 1939–1956 na terenie aresztu. W kolejnym etapie prac planowane jest przeprowadzenie eksploracji betonowych silosów znajdujących się wzdłuż północnej części ogrodzenia. W trakcie poprzedniego etapu prac stwierdzono, że pod silosami również są szczątki ludzkie. Ponadto przeprowadzone będą prace sondażowe wzdłuż płotu oddzielającego teren jednostki Straży Granicznej, a także wokół znajdujących się dalej bloków mieszkalnych.
– Bloki te zostały postawione na terenie dawnego ogrodu więziennego. Są relacje mówiące o tym, że podczas ich budowy odnajdywano szczątki ludzkie – mówi dr Marcin Zwolski z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej.
W pasie wzdłuż płotu Straży Granicznej stoją obecnie pomieszczenia gospodarcze aresztu Śledczego.
– Prace prowadzone w tym pasie wiosną doprowadziły od odnalezienia nowych jam grobowych i nie można wykluczyć, że również pod tymi pomieszczeniami są szczątki ludzkie – mówi dr Zwolski.
Ten etap prac potrwa trzy tygodnie, nie będzie to jednak etap ostatni. – Obszar, na którym jeszcze mogą znajdować się szczątki, jest być może nawet kilkukrotnie większy niż ten, który został przebadany do tej pory – mówi prokurator Zbigniew Kulikowski prowadzący śledztwo. – Dlatego prace będą prawdopodobnie kontynuowane również wiosną przyszłego roku.
Dotychczas na terenie dawnego ogrodu więziennego wydobyto z ponad dwudziestu jam grobowych szczątki blisko 200 osób: mężczyzn, kobiet i dzieci. – Są to ofiary zbrodni komunistycznych oraz nazistowskich. Miejsce to nazywamy polem śmierci, ponieważ dokonywano tam egzekucji, a także chowano osoby zamordowane w trakcie śledztw, zmarłe z głodu i w wyniku epidemii panujących w areszcie – mówi prokurator Kulikowski i przypomina, że przy zwłokach znaleziono m.in. łuski z broni sowieckiej i niemieckiej.
Z kolei w listopadzie w piwnicach budynku Aresztu Śledczego, gdzie w okresie powojennym były wykonywane wyroki śmierci, będą prowadzone prace mające na celu odnalezieni kolejnych szczątków ludzkich. Przypomnijmy, że podczas ostatniego etapu prac odnaleziono tam szczątki dwóch mężczyzn. Prace te prowadzone będą w ramach śledztwa dotyczącego zbrodni popełnionych przez funkcjonariuszy WUBP w Białymstoku od 1944 r. Dotychczas przebadano dwa pomieszczenia piwniczne i korytarz, planowane są kolejne trzy.
– Prace ekshumacyjne traktujemy jako absolutny priorytet w działalności Oddziału. Stanowią one również najpoważniejszą pozycję w naszym budżecie – mówi Barbara Bojaryn-Kazberuk, dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku.
Wydobyte dotychczas szczątki przechowywane są w jednym z zakładów pogrzebowych Białegostoku. – Po zakończeniu wrześniowego etapu prac planowane jest uroczyste przeniesienie szczątków do pomieszczeń specjalnie przygotowanych w podziemiach kościoła Ducha Świętego w Białymstoku. Po zakończeniu całej ekshumacji planowany jest uroczysty pogrzeb. Rozmowy na temat jego organizacji prowadzone są już z Wojewódzkim Komitetem Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa – mówi Barbara Bojaryn-Kazberuk.
Tomasz Danilecki
Asystent prasowy Oddziału IPN w Białymstoku
