8 lutego 2014 w Hajnówce odbyły się uroczystości upamiętniające mord na najodważniejszym i najwaleczniejszym z Polaków – Zygmuncie Szendzielarzu ps. „Łupaszka”.

Image2

O godzinie 15:00 w Kościele p.w. św. Cyryla I Metodego, została odprawiona Msza święta w intencji zamordowanego majora i Jego Żołnierzy. Mszę św. oprawił ks. dr Tadeusz Kasabuła, dyrektor Muzeum i Archiwum Archidiecezjalnego w Białymstoku, a piękną homilię wygłosił ks. Grzegorz Śniadych, z parafii św. Andrzeja Boboli w Białymstoku.. Po mszy można było uczestniczyć w prezentacji postaci majora Zygmunta i jego ludzi z oddziału. Prezentację przygotował białostocki oddział IPN.

Organizatorami wydarzenia byli: Instytut Pamięci Narodowej w Białymstoku, NSZZ Solidarnośc w Hajnówce, Akcja Katolicka w Hajnówce, Stowarzyszenie Historyczne im. Danuty Siedzikównej ps. „Inka”.
lupaszka1Zygmunt Szendzielarz ps. „Łupaszka” – urodził się 12 marca 1910 roku w Stryju, zamordowany 8 lutego 1951 w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Dowódca 5 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Uczył się we Lwowie i Stryju, w 1929 ukończył gimnazjum matematyczno-przyrodnicze. W końcu tego roku jako ochotnik wstąpił do szkoły podchorążych zawodowych na kurs unitarny w Różanie. Następnie przeszedł do szkoły podchorążych kawalerii w Grudziądzu. Przydzielony do 4 pułku ułanów zaniemeńskich w Wilnie, w którego szeregach uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 roku.

Od początku 1940 roku w konspiracji na terenie Wilna. W sierpniu 1943 roku na mocy rozkazu Komendanta Okręgu ppłk. Aleksandra Krzyżanowskiego ps. „Wilk” skierowany na stanowisko dowódcy oddziału partyzanckiego AK pod komendą ppor. Antoniego Burzyńskiego ps. „Kmicic”. Z niedobitków tego oddziału zorganizował nowy oddział partyzancki – 5 Brygadę Wileńską. Na jej czele wykonał kilkadziesiąt udanych akcji przeciw niemieckim siłom okupacyjnym i kolaboranckim oddziałom litewskim, także wrogim oddziałom sowieckim.

W sierpniu 1944 roku część partyzantów ponownie zebrała się pod rozkazami „Łupaszki”. Odtworzona przez niego 5 Brygada Wileńska AK w szczytowym momencie liczyła około 250 żołnierzy. Była najsilniejszym i najskuteczniejszym oddziałem podziemia antykomunistycznego w tym rejonie. Jesienią 1945 roku „Łupaszko” wyjechał na Pomorze. Podporządkował się ppłk. Antoniemu Olechnowiczowi ps. „Pohorecki”.

30 czerwca 1948 aresztowany przez funkcjonariuszy MBP w Osielcu. Skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie 2 listopada 1950 roku na karę śmierci. Zamordowany w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej 8 lutego 1951 roku. Jego ciało zostało odnalezione wiosną 2013 roku w okolicach kwatery „Ł” na warszawskich Powązkach.

JP